Ontstaan

In het kader van de grootscheepse rehabilitatie van de oude historische kern van Stevensweert werd in 1981 ook de Hervormde Kerk aan het Jan van Steffeswertplein gerestaureerd.
Het kerkje, op dat moment eigendom van de Hervormde Gemeente Stevensweert-Maasbracht, was al een aantal jaren niet meer in gebruik.
Nog tijdens de restauratiewerkzaamheden werden door burgemeester Mooren van Stevensweert een aantal personen
uitgenodigd voor een bijeenkomst op 30 september 1981: pater W. Sangers, dhr. F. Veld (Herv. Gemeente), dhr. W. Rutten, dhr J. Theunissen, dhr. H. Rutten en dhr. J. van Engelen.
Tijdens deze eerste vergadering werd samen met de burgemeester nagedacht over de toekomstige bestemming van het kerkje.
Er werden twee voorstellen gedaan. Pater Sangers deed de suggestie een museum in te richten over het protestantisme in Limburg.
Door H. Rutten en J. van Engelen werd voorgesteld een museum te beginnen over de geschiedenis van het Eiland in de Maas. Een meerderheid was voor het tweede voorstel.

Na verkregen goedkeuring van de Kerkenraad en met krachtige steun van de gemeente Stevensweert, gingen de voorbereidende werkzaamheden van start en werd op 29 mei 1982 een stichting opgericht met als voorlopig bestuur: dhr. F. Veld (voorzitter), dhr. H. Rutten (secretaris) en dhr. J. van Engelen (penningmeester).
Tijdens een gesprek met het gemeentebestuur twee dagen eerder was door burgemeester Mooren de suggestie gedaan een comité van aanbeveling op te richten naar het voorbeeld van de “Vrienden van Thorn”.
Nadat J. van Engelen daarover informatie had ingewonnen, werd besloten tot een andere vorm: de oprichting van een zelfstandige vereniging onder de door pater Sangers voorgestelde naam “Amici Insulae”.
De eerste inschrijvingen voor het lidmaatschap werden gedaan na persoonlijke uitnodigingen en tijdens de eerste door het museumbestuur georganiseerde tentoonstelling op 8 en 9 januari 1983 met als titel “Munten en kaarten van Stevensweert”. Op 21 april 1983 volgde de officiële oprichting van de vereniging “Amici Insulae”.
Het eerste bestuur werd gevormd door dhr. R. Houben (voorzitter), dhr. H. Rutten (secretaris), dhr. E. Mooren (vice-voorzitter), dhr. A. Hendrix (penningmeester), pater W. Sangers, dhr. J. van Schaik en mevr. O. Theunissen-van Riet.