DE GESCHIEDENIS VAN "HET AOD KLOASTER".

H.G.M. Rutten

Op 27 april 1859 willigde de gemeenteraad van Stevensweert, onder voorzitterschap van burgemeester J. Dinraths, een verzoek in van het echtpaar Houben-Galiart tot het oprichten van een woning. De plaats waar men de woning wilde bouwen, lag midden in de vesting, recht tegenover de Hoofdwacht op een tot dan toe onbebouwd gedeelte van de markt.


Het voorfront van het grote en statige huis kreeg een symmetrische
indeling: een met hardsteen omlijste voordeur met bovenlicht en aan
weerszijden daarvan twee grote ramen. Op de eerste verdieping zetten
vijf ramen deze indeling voort.    

       Groeten uit Stevensweert     Markt
 De markt van Stevensweert rond 1900.
Links het woonhuis van de familie Houben-Galiart.

Aldus had het huis een vrijwel identiek uiterlijk als de er tegenover  gelegen woning van de familie Galiart, die enkele jaren eerder was gebouwd.
De familierelatie zal hier niet vreemd aan zijn geweest: Henricus Marcellus Houben, geboren in Kessenich, was op 17 november 1856 gehuwd met de Stevensweertse Maria Gertrudis Galiart, dochter van Johannes Hendricus Jacobus Galiart en Anna Maria Vinken.
Het nieuw gebouwde huis aan de markt omvatte naast een tuin ook enkele stallen, waaronder een vrij grote koestal. Het echte beroep van Henricus
Marcellus was echter graanhandelaar .
Het echtpaar Houben-Galiart kreeg 13 kinderen, waaronder een tweeling die echter kort na de geboorte overleed.
Het oudste kind was Frans (geboren in 1857) die later met zijn broer Mathieu de graanhandel van zijn vader overnam.
Mathieu was van 1905 tot 1912 de eerste kassier van de Boerenleenbank te Stevensweert. Daarna bekleedde Frans die funktie tot 1933. Het vierde kind uit het gezin was Christiaan die later pastoor werd in Broekhem (België). Aan het eind van zijn leven keerde hij terug naar Stevensweert. Hij hield van zijn geboortedorp en wijdde er zelfs een groot gedicht aan.
Een andere zoon, geboren in het huis te Stevensweert op 22 januari 1864, was Joannes Josephus Antonius. Uit zijn huwelijk met Bertha Anna Maria Hubertina Schreurs werd in 1898 Francois geboren, de latere Commissaris van de Koningin in Limburg.     
 
      De opdrachtgevers voor de bouw van het huis:
Henricus Marcellus Houben en Maria Gertrudis Galiart (naar een schilderij in het be¬zit van de familie Houben).


In 1927 werd het grote huis met aangehorigheden overgenomen door de zusters Franciscanessen van Heythuysen.   
Op 8 augustus namen de eerste vier zusters hun intrek in Stevensweert.
Later voegden zich er nog twee zusters bij; één werd hoofd van de meisjesschool en één zuster was bestemd voor de naaischool en nam ook de zorg voor de zieken op zich.

Op 2 september werd een eigen kapel in gebruik genomen. Deze had
men ingericht op de eerste verdieping van het huis (achter de 3 linker
ramen). Elke morgen waren er twee missen, gedaan door de rustende
pastoors Houben en Willinck. Ook was er een kleine sacristie en een
biechtstoel.
Op 24 november 1927 kwam er nog een wijkzuster bij. Op de plaats
van de stallen (links naast het huis) werd een "bewaarschool" gebouwd
welke op 14 februari 1928 startte met 38 kleuters.
Boven de kleuterschool waren de slaapvertrekken van de zusters (de
zgn. chambrettes). Deze waren vanaf de eerste verdieping van het
huis bereikbaar via een lange gang over de hele lengte van het huis.
Het totale aantal zusters groeide uit tot acht. Ze oefenden de volgende funkties uit:
 
zr.    Hildeberta; moeder-overste en tevens werkzaam in de naaischool
zr.    Protacia; portierster
zr.    Gracia; bewaarschool (voor jongens en meisjes)
zr.    Francino; lagere meisjesschool
zr.    Plechelmo; ziekenzuster voor Stevensweert
zr.    Juliana; ziekenzuster voor Ohé en Laak
zr.    Januaria; diverse werkzaamheden, waaronder de was
zr.    Egberta; koken
De zusters Hildeberta en Francino verzorgden ook elke zaterdagmiddag de versiering in de R.K. Kerk van Stevensweert.
Ook op andere terreinen waren de zusters aktief: zo maakten ze in 1935 een mooie vlag voor de
studentenclub van Stevensweert.
In de tuin ten westen van het huis werd in 1932 op verzoek van pastoor Nabben een meisjespatro¬naat gebouwd (na het vertrek van de zusters werd dit een tegel¬fabriek die inmiddels weer ver¬bouwd is tot woning).
 
Ter dankbare herinnering aan
Zuster Francino Knops
Zij werd geboren te Obbicht op 12 maart
1905 en werd lid van de congregatie der
Zusters Franciscanessen te Heythuysen op 5
augustus 1930.
Zij overleed in vrede in de St. Elisabeth-
kliniek te Heerlen op 5 oktober 1989.
 
Bedankt voor Uw medeleven.
Zusters Franciscanessen. Familie Knops.

Bidprentje zuster Francino

Bij de zusters Franciscanessen wordt een kroniek bewaard waarin de werk¬zaamheden van de zusters in Stevensweert en Ohé en Laak beknopt staan op¬getekend. Omdat de cijfers een indrukwekkend beeld geven van de betekenis van het kleine klooster, volgen hierna enige gegevens uit deze kroniek

1928
Er zijn hier werkzaam 8 geprofeste zusters. Er werden in de wijk 1907 bezoeken afgelegd, 2 nachtwaken gehouden en 990 maal hulp verleend in het wijkgebouw.
In de school zijn 104 kinderen (externen). In de bewaarschool: 50 kinderen. In de naaischool: 24 kinderen.
1934  
Aantal zieken in Stevensweert: 115. Aantal bezoeken aan zieken: 2443.
Aantal nachtwaken: 2. Aantal malen hulp verleend in het wijkhuis: 1095.
Lagere school: 94 leerlingen. Bewaarschool: 50 leerlingen. Naaischool:
16 leerlingen.
1939        
Stevensweert. Aantal zieken: 145. Aantal verpleegdagen: 1953. Aantal keren hulp verleend in de polikliniek: 799. Aantal bezoeken in de wijk: 2129. Aantal zuigelingen in het consultatiebureau: 33. T.B.C.-patiënten: 9 met 138 bezoeken.
Doden afgelegd: 5
Ohé en Laak. Aantal zieken: 54. Aantal verpleegdagen: 782. Poli¬kliniek: 188. Aantal bezoeken: 782. Aantal zuigelingen 22; bezoeken 229. Doden afgelegd: 5
1943  
Aantal zieken: 200. Aantal verpleegdagen: 1629. Aantal keren hulp ver-leend in het wijkhuis: 2230. Aantal bezoeken: 4049. Aantal zuigelingen in het consultatiebureau: 47. Aantal kleuters in consultatiebureau: 118. Doden afgelegd: 9. Aantal T.B.C.-patiënten: 5. Aantal bezoeken aan T.B.C.-patiënten: 266. Geen nachtwaken.
Lagere school: 78 leerlingen. Bewaarschool: 48 leerlingen.
Tijdens de Tweede Wereldoorlog moesten de zusters op 27 sept. 1944 vluchten naar Echt waar ze 16 weken onderdak vonden bij de zusters Ursulinen. Van hieruit moesten ze nog verder evacueren naar Vlodrop voordat ze op 7 maart 1945 terugkeerden naar het bevrijde Stevensweert. Het be¬stuur van de congregatie besliste echter dat, bij gebrek aan krachten, het klooster in Stevensweert op 23 juni 1945 werd opgeheven.
 

Het totale klooster, inclusief meisjespatronaat en bewaarschool, werd in 1947 verkocht aan de aannemer P. Tubée uit Stevensweert. Het woonhuis werd aanvankelijk verhuurd aan een viertal gezinnen. Het meisjespatronaat werd verbouwd tot tegelfabriek en de bewaarschool op de hoek van markt en Rulkensstraat werd in 1964 afgebroken en ver-vangen door een woning.
Hieraan voorafgaand was in 1962/1963 het voormalige klooster ver¬bouwd tot café. Voor deze nieuwe bestemming werd het interieur vol¬ledig verbouwd maar ook werden helaas de oorspronkelijke ramen en deuren in de gevels verwijderd, waardoor het historische karakter van de woning vrijwel geheel verdween. Alleen de naam "'t Aod Kloaster" bleef herinneren aan de vroegere bestemming.
 
  't Aod Kloaster na de verbouwing in 1963.

Vanaf eind 1965 werd 't café overgenomen door het echtpaar Everaerts-Stultjens.
Zij hebben de zaak verder uitgebreid tot hotel en restaurant.
Op 29 en 30 december 1990 vierden ze op feestelijke wijze het 25-jarig jubileum.

 Door: H.G.M. Rutten