Mural Graaf van Hompesch
Op de zijgevel van Herberg Stadt Stevenswaert prijkt sinds april 2023 een muurschildering. Deze mural is ontworpen en gemaakt door kunstenaar Marcus Debie (Sittard 1972) van urban art studio Gomad. De titel van het kunstwerk luidt Graaf van Hompesch. Het kunstwerk is volledig uitgevoerd met spuitbussen.
Het thema
Op de muurschildering staat Graaf Reinier Vincent van Hompesch afgebeeld, heer van Stevensweert en Ohé en Laak vanaf 1719. Hij bewoonde kasteel Walburg te Ohé en Laak. In 1722 liet hij de molen bouwen, die nu bekend staat als de Hompesche molen. Het is een 37 meter hoge stellingmolen, de hoogste in Limburg. Tevens is het ook een banmolen. De graaf verplichtte alle inwoners om hun graan op zijn molen te laten malen. De molen is gelegen op de kruising van het verlengde van de Molenstraat in Stevensweert en een laan naar kasteel Walburg in Ohé en Laak.
De grindemmers wijzen op de ontgrindingen die rondom Stevensweert en Ohé en Laak hebben plaatsgevonden. Rond de molen vinden we de Molenplas, een recreatief wandelgebied, ontstaan door de grindwinning. Uitkijkheuvels geven zicht op het ruige landschap met de vele vogels op het water of op de oevers. Tijdens een wandeling kun je ook de Gallowayrunderen en Koninkpaarden ontmoeten.
De belangrijkste vondst die bij de grindwinning werd opgebaggerd is de Kantharos, een zilveren beker uit de eerste eeuw na Christus.
De afgebeelde persoon is Reinier Vincent, graaf van Hompesch.
Reinier Vincent van Hompesch stamt uit een middeleeuws riddergeslacht. Hij leidde een roemrijk leven: geboren in Linnich (D) in 1660, gestorven in 1733, Ridder van de Koninklijke Pruisische Orde der Zwarte Arend, Veldmaarschalk-Luitenant van Zijne Keizerlijke Majesteit, Colonel van een Regiment Gardes te paard in Staatse dienst, bevelhebber van de slag bij Douai (Fr) in 1710, Gouverneur van de stad en forten ’s-Hertogenbosch.
In 1719 kocht Reinier Vincent kasteel Walburg van Philips Willem Frans graaf van Limburg Stirum, die er slechts kort gewoond heeft. Het kasteel werd gebouwd door Herman Frederik graaf Van den Bergh, Heer van Stevensweert en Ohé en Laak, in 1632 gehuwd met Josina Walburgis gravin van Löwenstein-Wertheim-Rochefort.
Met de komst van de graaf Van Hompesch veranderde er veel. Kort na zijn komst liet hij in 1722 de Hompesche molen bouwen, die een symbool van zijn macht werd. Na de verschillende wapenfeiten die hem de titel van Graaf van het Roomse Rijk bezorgden, kocht hij niet alleen kasteel Walburg maar ook de heerlijkheden Stevensweert en Ohé en Laak. Hierbij behoorden enorme jachtgebieden tot aan de Belgische grens. Hij hield er een schitterende hofhouding op na. In 1725 wilde hij in Stevensweert een lakenindustrie beginnen met de bedoeling dat meer protestanten zich in Stevensweert zouden vestigen en tevens te zorgen voor welvaart. Deze lakenindustrie kwam echter niet van de grond, hetgeen een grote teleurstelling voor de graaf was. De in de nabijheid gelegen ‘Raamstraat’ duidt op de aanwezigheid van de op de wal opgestelde houten ramen om het laken op te spannen en te drogen.
Hij stierf kinderloos in 1733 en liet deze mooie bezitting na aan de zoon van zijn nicht Eleonore barones van Hompesch, Sigismund, de latere heer van Ootmarsum.
In de linkerhand houdt Reinier Vincent, Graaf Van Hompesch de Kantharos vast.
Tijdens de vroege ontgrinding werd in 1942 een beroemde vondst opgebaggerd: de Kantharos. Dit is een grieks-romeins zilveren, mooi gedecoreerde beker uit de eerste helft na Christus, die bekend is geworden onder de naam ‘Kantharos van Stevensweert’. De originele beker staat in het museum Valkhof te Nijmegen.
Een prachtige replica van deze beker is te zien in het Museum Stevensweert.
Op de muurschildering zijn grindemmers afgebeeld. Zij staan symbool voor de grindwinning.
ONTGRINDINGEN
De baggerwerkzaamheden rondom Stevensweert begonnen kleinschalig voor de Tweede Wereldoorlog.
Na de Tweede Wereldoorlog (1940-1945) was ten behoeve van de wederopbouw van Nederland veel grind nodig. De Waternoodsramp in 1953 was aanleiding voor de bouw van de Deltawerken. Ook hiervoor was veel grind nodig. Dit grind werd gewonnen langs de Maas in Limburg en met name het gebied tussen Roermond en Stevensweert / Ohé en Laak. De jarenlange grindwinning bracht veel werkgelegenheid voor de inwoners van Stevensweert en Ohé en Laak. De ontgrinding in het gebied, tussen Stevensweert en Ohé en Laak begon in 1985 en de baggerwerkzaamheden eindigden op 31-12-2007. Dit project stond bekend onder de naam STEVOL, een samenvoeging van Stevensweert en Ohé en Laak. Door de grindwinning ging echter veel vruchtbare grond en natuur verloren. De oude Maasbrug over de Oude Maas werd gesloopt. Door deze laatste ontgrinding (Stevol 2, langs de oude Maas) ontstond de Molenplas. De omgeving, heringericht door de ontgrinders, werd een mooi natuur- en wandelgebied.
Stevol NSI Stevol deel 2 Peter Orta, duur film ca. 10.32 min.
Film Molenplas (bron Natuurmonumenten)
Op de muurschildering zijn de wieken van de Hompesche molen afgebeeld.
Door op onderstaande links te klikken kunt u meer zien van en lezen over de Hompesche molen.
Natuurmonumenten Hompesche molen
Hompesche molen zandtovenaar (duur: 6:01 min)
Molenplas: rondje Molenplas Natuurmonumenten
Filmpje van L1 ‘Ongerwaeg, heeft het molenvirus te pakken’