2008

JUBILEUMTOESPRAAK

E.A. Mooren, voorzitter Amici Insulae

Namens het bestuur van de Vereniging Amici Insulae heet ik u allen, en ik mag dat ook doen namens de Stichting Streekmuseum Stevensweert / Ohé en Laak, hartelijk welkom op deze feestelijke samenkomst ter gelegenheid van ons 25-jarig bestaan.

Graag begroet ik in het bijzonder burgemeester Wilms en echtgenote alsmede de aanwezige wethouders van de gemeente Maasgouw. Wij vinden het bijzonder fijn dat u, ondanks uw drukke agenda, hier bij deze festiviteit  aanwezig wilt zijn.  Van harte welkom.
Ook van harte welkom mevr. Gerhartl-Witteveen, oud-directeur van het voormalige provinciaal museum Kam  en oud-directeur van museum Het Valkhof te Nijmegen. Zij zal zo dadelijk  een korte inleiding geven over de  Romeinse zilveren beker “De Kantharos.”

Tevens verwelkom ik de heren Kempkens en Lupak van het restauratieatelier “Restaura” te Haelen. Zij zijn het, die de prachtige replica van deze beker  hebben vervaardigd.
Mevr. Gerhartl-Witteveen en de heren Kempkens en Lupak hebben zich al eerder bereid verklaard om tijdens onze najaarsactiviteit, welke gehouden wordt op 21 november, uitvoerig in te gaan op wat betreft de vondst, de jurisprudentie, de kunsthistorische waarde en het vervaardigen van de replica van deze Kantharos. 
Ik hoop en verwacht dat zeer velen naar deze interessante en boeiende lezing zullen komen luisteren.
Bij deze nodig ik u nu al van harte uit. Uiteraard zullen wij t.z.t. hier nog de nodige bekendheid aan geven.

Een bijzonder welkom ook aan de heer Knoors, die namens de Maasketen “Jan van Eijck”  zal spreken over het thema “De Maas in Limburg en het Eiland in de Maas”.
Tenslotte verwelkom ik onze oud-voorzitter de heer Smeets, bestuursleden en oud-bestuursleden.

Wij houden dit feest samen met het bestuur van de Stichting Streekmuseum, dat eveneens haar zilveren jubileum viert.
De voorzitter van de Stichting Streekmuseum Stevensweert / Ohé en Laak, de heer Van Engelen, zal in zijn toespraak zeker ingaan op datgene wat zijn stichting nauw met het “Eiland in de Maas” verbindt en hierbij denk ik natuurlijk in het bijzonder aan het streekmuseum.
Vanaf deze plaats wensen wij het bestuur van deze stichting van harte geluk met dit jubileum.
Ik hoop, dat ook voor u het “Eiland in de Maas” een bron blijft, waaruit u steeds inspiratie kunt blijven putten.

Een zilveren jubileum, dat bij uitstek de gelegenheid geeft om even stil te staan bij wat is bereikt gedurende de 25 voorbije jaren, maar ook om de blik weer te richten op de toekomst.

Na de grootscheepse rehabilitatie, rond de jaren 1978, van de oude kern van Stevensweert, dat inhield aanpassing van de bestrating, herstel van vele monumentale en beeldbepalende panden en het plaatsen van karakteristieke meubels gaf mij, als toenmalig burgemeester, in samenspraak met de alom bekende Pater Sangers, ereburger van de toenmalige gemeente Stevensweert, aanleiding om te komen tot het vormen van een werkgroep als voorloper tot het oprichten  van een historische vereniging.
Een vereniging, die o.a. als doelstelling heeft het bevorderen van de belangstelling voor de cultuur en de geschiedenis van het “Eiland in de Maas”, maar ook die zich sterk maakt voor het behoud van de historische kern van Stevensweert.
Deze streek met zo’n historisch karakter verdient een levendige vereniging.
Een vereniging waar verleden, heden en toekomst elkaar ontmoeten en die zich bewust is van de grote waarde, die het “Eiland in de Maas” te bieden heeft.
Naast het beschermen van de cultuur- en historische waarden van het “Eiland in de Maas” is ook het bevorderen van belangstelling voor de geschiedenis belangrijk.
Daarom wil men ook proberen de geschiedenis van deze streek levendig te houden en de bewoners te overtuigen van de onvervangbare waarde van wat thans nog in de kernen Stevensweert en Ohé en Laak aanwezig is.
De vereniging tracht dit doel te bereiken door het organiseren van diverse activiteiten, waarbij vooral aandacht wordt besteed aan het  behoud van het eigen cultuurgoed.
Zoals het houden van lezingen over diverse interessante onderwerpen en door eenmaal per jaar een excursie te organiseren naar steden met historische bezienswaardigheden in binnen- en buitenland.
Zo werden de afgelopen 25 jaar diverse steden bezocht, om er maar een paar te noemen: Xanten, ’s-Heerenberg, Alden-Biesen, Tongeren, Hasselt, Zons, Wachtendonk, Luik.
Eenmaal per jaar ontvangen de leden een jaarboek, dat o.a. publicaties bevat die gewijd zijn aan verschillende aspecten met betrekking tot de geschiedenis van deze streek.

Op deze wijze probeert het bestuur de belangstelling van het rijke verleden te stimuleren en te verdiepen.
Het draagt tevens eraan bij, dat men zich verbonden voelt met deze streek.
Voorts verstrekt de vereniging 1/3 van de contributie aan de Stichting Streekmuseum voor eventuele uitbreiding van haar collectie en daarnaast geeft zij, voor belangrijke aankopen, een financiële bijdrage uit een in het leven geroepen fonds, het z.g.n.” Support Actie Fonds.”
Ook Amici Insulae zelf heeft tijdens de afgelopen jaren aankopen gedaan of daaraan financiële steun verleend. Ik denk hierbij o.a. aan het schilderstuk van schilderes mevrouw Pil, voorstellende het kasteel Walburg en de aankoop van enkele kunstwerken, zoals het kunstwerk bij de protestantse kerk en de dorpspomp op de Markt.

Dames en heren, waar staan wij nu?

Wij zijn gestart met 170 leden in 1983 en in de loop der jaren langzaam gegroeid naar een aantal van 525 leden heden. Wij hopen dat deze trend zich ook in de komende jaren zal blijven voortzetten.
Door de betrokkenheid van deze leden van binnen en buiten Stevensweert en Ohé en Laak bij de cultuurhistorie van het “Eiland in de Maas”, zijn wij nu één van de grootste verenigingen in de gemeente Maasgouw en daar zijn wij trots op.

Dames en heren,
naast het feest, dat wij vandaag vieren, herdenken wij ook allen, die zich gedurende de afgelopen 25 jaar hebben ingezet voor onze vereniging en dan denk ik op de eerste plaats aan onze medeoprichter en ereburger van Stevensweert Pater Sangers, helaas overleden in 1987.
Hij was het, die onze vereniging de naam gaf van: “Amici Insulae” ofwel Vrienden van het Eiland.
 Ook een eresaluut aan onze eerste voorzitter mr. Houben uit Ohé en Laak,  overleden in 1995. Hij was een integer en kundig voorzitter, die door zijn wijsheid en waardevolle inzet veel voor onze vereniging heeft betekend.
Hij werd opgevolgd door de heer J. Smeets uit Ohé en Laak, die de voorzittershamer tot 1993 op zeer verdienstelijke wijze heeft gehanteerd.
De heer Hendrix uit Stevensweert, onze eerste penningmeester, te vroeg overleden in 1997 op 54-jarige leeftijd. Hij was penningmeester tot 1991. De heer W.Tubée volgde hem op en is nog steeds onze penningmeester. Hij doet dit werk, zoals ook zijn voorganger, steeds met veel inzet, zorg en accuratesse.
De bestuursleden, oud-kolonel Van Schaik uit Ohé en Laak, bestuurslid van 1983 tot 1986 en ontwerper van ons logo, de heer Lebesque uit Brunssum, bestuurslid van 1987 tot 1999, de heer Brouns uit Ohé en Laak, bestuurslid van 1989 tot 1992, de heer Peeters uit Maasbracht, bestuurslid van 1991 tot 2003 en tenslotte mevrouw Theunissen uit Stevensweert, oud-secretaris, die helaas door ziekte hier niet aanwezig kan zijn. Zij is secretaris geweest van 1985 tot 1997 en werd opgevolgd door onze huidige secretaris Hans Richter. Haar voorganger was de heer Har Rutten, die wegens drukke werkzaamheden het secretariaat noodgedwongen moest overdragen aan mevrouw Theunissen.
Zij allen hebben zich ingezet op een wijze, die respect afdwingt. Zij hebben meegewerkt aan de groei en ontwikkeling van onze vereniging. Veel dank hiervoor.
Hulde wil ik ook brengen aan al diegenen, die vandaag hun 25-jarig jubileum vieren. Het zijn er velen.
Helaas is het niet mogelijk om, gezien het grote aantal, ze allemaal persoonlijk te noemen. U zult het mij daarom niet euvel duiden, dat ik ze vanaf deze plaats allen van harte gelukwens  met dit 25-jarig jubileum.  U bent het geweest, die de basis hebben gelegd voor deze prachtige en nog steeds bloeiende vereniging. Ik hoop dat jullie nog vele jaren deelgenoot mogen zijn van onze vereniging.

Voor één persoon wil ik graag een uitzondering maken en wel voor de heer Har Rutten. Hij viert vandaag zijn 25-jarig jubileum als bestuurslid van onze vereniging.
Een mooie gelegenheid om hem vandaag extra in de belangstelling te zetten en hem bijzonder dank te zeggen voor zijn inzet, deskundigheid, onbegrensde energie, maar vooral ook om de enorme interesse in het “Eiland in de Maas”, hetgeen vooral tot uitdrukking komt als secretaris/conservator van het streekmuseum Stevensweert / Ohé en Laak en daarnaast door de vele boeken die hij over deze streek heeft geschreven.
Ongetwijfeld zal de heer Van Engelen als voorzitter van het museum op de verdiensten van de heer Rutten als secretaris/conservator  nog verder ingaan.
Wij als vereniging willen hem, vanaf deze plaats, van harte gelukwensen met zijn zilveren jubileum en uiteraard hopen wij, dat hij nog vele jaren lid van ons bestuur mag blijven. Zijn kundige inbreng kunnen wij niet missen.

Dames en heren,
ik wil de leden van “Amici Insulae”, het gemeentebestuur van de toenmalige gemeenten Stevensweert , Ohé en Laak en Maasbracht alsmede het huidige gemeentebestuur van de  gemeente Maasgouw, hartelijk dankzeggen voor de financiële bijdragen, welke wij tijdens de afgelopen 25 jaar mochten ontvangen, immers dank zij die steun  konden en kunnen wij de geschiedenis van het “Eiland in de Maas” levendig houden.
Ook wil ik de leden van Amici Insulae danken voor de extra financiële gaven die wij mochten ontvangen, waardoor de replica van de zilveren Kantharos een waardige en veilige plaats heeft gekregen in ons prachtige museum.
Dank wil ik ook brengen aan allen, die hebben meegewerkt om dit jubileumfeest tot iets onvergetelijks te maken.
Veel werk is verzet en dat verdient ieders waardering.

Tenslotte, dames en heren, wat de leden van Amici Insulae vooral bindt, is de zorg en betrokkenheid bij de eigen historische omgeving en die zorg en betrokkenheid zullen wij ook in de volgende jaren blijven tonen en verder uitdragen.

Ik dank u voor uw aandacht.

                            E.A. Mooren, voorzitter Amici Insulae


Vervolgens werd voorzitter Mooren gehuldigd vanwege zijn 25-jarig jubileum. De toespraak werd gehouden door secretaris Hans Richter met de volgende woorden:

Aan mij de taak om namens het bestuur van Amici Insulae onze voorzitter Bert Mooren vanwege zijn 25-jarig bestuursjubileum toe te spreken.
Als men over het uiterlijk niet content is, kan men besluiten tot een facelift. Toen u als burgemeester in Stevensweert en Ohé en Laak aantrad, vond u dat beiden, toen nog zelfstandige gemeenten, een facelift nodig hadden. U zag namelijk geen oude bouwvallige huizen, die afgebroken moesten worden, u zag monumenten! Volgens u werd er te veel en onnodig afgebroken. U riep de afbraakwoede een halt toe; er werd niets meer afgebroken, er werd gerestaureerd.
U zette een rehabilitatieplan in. Een ongekende actie. Dit had Stevensweert nog nooit meegemaakt. Miljoenen guldens kaapte u weg voor de neus van andere gemeenten, die dachten meer aanspraak te mogen maken op dit geld. Maar u gaf ze het nakijken. De oude kern van Stevensweert onderging een grote opknapbeurt. Meerdere restauratieprojecten op het eiland in de Maas volgden. Toen dit allemaal gerealiseerd was, leunde u voldaan achterover en zag dat het goed was. Maar het moest voor de toekomst ook goed blijven. Wat ingezet was, moest ook bewaard blijven. Als echte Maaskanter lagen Stevensweert en Ohé en Laak u na aan het hart. Nog steeds praat u met veel enthousiasme en met pretoogjes over datgene wat onder uw leiding tot stand is gekomen. Deze liefde voor het eiland in de Maas moest gedeeld worden met een grotere groep gelijkgestemden. Zo ontstond in 1983 het idee om een club van vrienden op te richten, die hetzelfde doel nastreefden en u was een van de oprichters. Die club kreeg de naam AMICI  INSULAE: de Vrienden van het Eiland in de Maas.
De vrienden moesten zich o.a. sterk maken voor het bevorderen van de belangstelling voor de cultuur en voor de geschiedenis van Stevensweert en Ohé en Laak. De vrienden moesten er op toezien dat dit erfgoed ook behouden blijft en dat er geen ongewenste ontwikkelingen ten aanzien van dit erfgoed in de toekomst zouden gaan plaatsvinden.

Vijfentwintig jaar maakt u nu deel uit van het bestuur. Vanaf de oprichting was u vice-voorzitter en vanaf 1994 bekleedt u de functie van voorzitter. Na uw vertrek naar het noorden van de provincie en ook daar woonachtig, hebt u altijd de reis - nu is de reis korter in tijd dankzij de A73 -  naar uw Eiland in de Maas ondernomen. Het maakte u niet uit, u ondernam die rit maar al te graag. U kwam thuis! En op deze thuisreis nam u vaak uw echtgenote mee, die ik vanaf deze plaats ook van harte feliciteer met uw jubileum.
Voor al datgene wat u de afgelopen 25 jaar voor de vereniging hebt betekend, wil ik u namens de vereniging een cadeau aanbieden en uw echtgenote een boeket bloemen. Het cadeau is een lijvig boek met als titel “Monumenten in Limburg”.